İlk kez uyuşturucudan yakalanmak cezası, son yıllarda sık işlenen suçlar olarak karşımıza çıkıyor. Ülkemizde ceza davaları arasında en sık karşılaşılan davalardan biri olan uyuşturucudan yakalanma suçlarının bu kadar artmasındaki en temel sebep, uyuşturucuya teminin her geçen gün kolaylaşmasıdır. Ekonomik koşullar, sosyal ve kültürel alışkanlıklar da bu suç oranının artması üzerinde etkilidir. Uyuşturucu kullanımının artması ile beraber uyuşturucu davalarında da artış yaşanır. Cezaevinde kalan hükümlülerin birçoğunun uyuşturucu suçundan ceza aldığına bakıldığında, uyuşturucudan yakalanmak ceza davalarının önemli bir parçası olduğu görülür.
Uyuşturucu suçlarında, pek çok kişinin araştırdığı konulardan biri de ilk kez uyuşturucu ile yakalanma cezasında, yargılama aşamalarının neler olduğudur. Bir kişinin daha önce uyuşturucu suçu ile ilgili herhangi bir soruşturma ya da kovuşturması bulunmaması kısaca, ilk kez uyuşturucudan yakalanması davanın gidişini etkileyen unsurlardır.
Bir kişinin uyuşturucu madde kullanımı sebebi ile aldığı cezanın belirlenmesinde, en temel etken ilgili maddenin ne olduğu ve kişinin hangi miktarda bu maddeden bulundurduğudur. Kullanmak üzere uyuşturucu ya da uyarıcı madde satın alan veya kullanan kişiler, 2 yıl ile 5 yıl arasında hapis cezası ile yargılanır. Bu durum ilk kez uyuşturucu ile yakalanan kişiler için beş yıl süre ile kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı ile takip edilir.
İlk Kez Uyuşturucudan Yakalanma Cezası 2025
İlk kez uyuşturucu ile yakalanmak cezasında, öncelikle hangi tip uyuşturucu suçundan dolayı yargılama yapıldığına bakılır. Kısaca, bir kişinin kaç kez yakalandığından daha önemlisi uyuşturucu suçlarından hangisinden kaynaklı soruşturma ve kovuşturmaya konu edildiğine bakılır. İlk kez uyuşturucudan yakalanma cezası ile ilgili detaylı bilgi sahibi olabilmek ve olası hak kayıplarının önüne geçebilmek için ceza hukuku avukatı ile görüşebilirsiniz. Uyuşturucu suçlarında;
Uyuşturucu ya da uyarıcı madde imal ve ticareti (TCK m.188),
Uyuşturucu ya da uyarıcı madde kullanımını kolaylaştırma (TCK m.190),
Kullanmak için uyuşturucu ya da uyarıcı madde satın alma, kabul etme ya da bulundurma ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanımı (TCK m.191),
Olmak üzere üç farklı suç tipine göre konunun izah edilmesi gerekir. Eğer bir kişi ilk kez uyuşturucu ya da uyarıcı madde imal ve ticareti suçu nedeni ile yargılanıyorsa; “Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.”
Uyuşturucu ya da uyarıcı madde kullanımını kolaylaştırma suçundan dolayı kişi hakkında kovuşturma yürütülüyorsa TCK m.190 söz konusu olur. Bu maddeni metni ise şu şekildedir:
“(1) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmak için;
a) Özel yer, donanım veya malzeme sağlayan,
b) Kullananların yakalanmalarını zorlaştıracak önlemler alan,
c) Kullanma yöntemleri konusunda başkalarına bilgi veren,
Kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(2) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını alenen özendiren veya bu nitelikte yayın yapan kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis ve bin günden onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.
(3) Bu maddede tanımlanan suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.”
Son olarak, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçu nedeniyle kişi hakkında soruşturma başlatılmış ve kovuşturmaya geçilmişse TCK m.191’e bakılır. TCK m.191/1:
“(1) Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Uyuşturucu Madde ile Yakalanma Suçu
Uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçu ile uyuşturucu ya da herhangi bir uyarıcı madde ticareti suçu birbirinden farklı suç çeşitleridir. Ancak, kişinin kullanabileceği miktardan çok daha fazla uyuşturucu madde ile yakalanması durumunda, uyuşturucu madde ticareti suçundan bahsedilebilir. Yalnız, uyuşturucu miktarına bakılarak bu karara varılmaz. Kişinin uyuşturucuyu kullanmak, ya da satmak üzere alıp almadığına bakılır. Bu kararda yetkili makam Yargıtay Ceza Genel Kurulu’dur. Bu aşamada ise;
Uyuşturucu madde miktarı,
Şüphelinin davranışları,
Uyuşturucu ya da uyarıcı maddenin nasıl ve nerede sakladığı gibi durumlar göz önünde bulundurulur.
İlk Kez Uyuşturucu ile Yakalanma Durumunda Ne Olur?
İlk kez uyuşturucu suçu sebebi ile başlatılan soruşturmada, şüpheli ile ilgili Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaz. Böyle bir durumda beş yıl süre ile kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı alınabilir. Savcı makamı şüpheliyi, erteleme süresi içinde kendine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmaması durumunda yaşayabileceği sonuçlar ile ilgili uyarır.
Erteleme süresi zarfında şüpheli ile alakalı asgari bir yıl süre ile denetimli serbestlik tedbiri kararı verilebilir. Bu süre, Cumhuriyet savcısı kararı ile belirlenir. Üç aylık süreler ile en çok bir yıl daha uzatma yapılabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri bulunan kişinin, gerekli görülmesi halinde denetimli serbestlik süresi zarfında, tedavi alması kararı verilebilir. Kişi, erteleme süresi içinde;
Kendisine yüklenen sorumluluklara ya da uygulanan tedavi şekline uygun hareket etmemekte ısrarlı olması,
Tekrar kullanmak üzere uyuşturucu ya da uyarıcı madde temin etmesi,
Uyuşturucu ya da uyarıcı madde kullanımı halinde, hakkında kamu davası açılması ile karşı karşıya kalabilir.
Dolayısı ile ilk kez uyuşturucu ile yakalanan kişiler hakkında hemen kamu davası açılmadan, beş yıl süre ile kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı alınabilir. Bu süre zarfında kişinin bazı yükümlülüklere uygun davranması önemlidir.
Uyuşturucu Kullanma Suçu Şartları Nelerdir?
Uyuşturucu kullanma suçu kasten işlenen suçlar arasında yer alır. Bir kişinin evinde, işe yerinde ya da arabasında kendinden habersiz uyuşturucu bulunması durumunda suç unsuru teşkil etmez. Kişiden habersiz yiyeceğine uyuşturucu eklenmesi ile uyuşturucu kullanmış olması halinde, uyuşturucu madde kullanma ve bulundurma suçu söz konusu değildir.
Uyuşturucu madde bulunduran kişinin, bunu kendi kişisel kararı ile bulunduruyor olmasına bakılır. Kişinin bu maddelerin satışını yapması ya da başkalarının uyuşturucu kullanımını kolaylaştırmak üzere bulundurması durumunda, farklı madde kapsamında bulunan suçlar kapsamında ceza alabilir. Bu konuda daha detaylı bilgilere ulaşmak için ceza hukuku avukatı ile görüşmenizde yarar var.
Uyuşturucu Kullanma Suçunun Yargılama Süreci Nedir?
İlk kez uyuşturucu satın almak ya da bulundurmak durumunda amaç kişisel kullanım ise Cumhuriyet savcısınca kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Bu suçtan kaynaklı başlatılan soruşturmada şüpheli ile ilgili Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesinde belirtilen kamu davasının açılmasının ertelenmesi şartları aranmaz. Ancak, beş yıl süre ile bu kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı hükmedilebilir.
Cumhuriyet savcısı, şüpheliye erteleme süresi boyunca kendisine yüklenen sorumluluklara uymaması durumunda yaşanacak sonuçlar ile ilgili uyarıda bulunur. Şüpheli kamu davası açılmasının ertelenmesi kararı ile denetimli serbestlik kapsamında takip edilir. Bu durumda; şüpheli sulh ceza hakimliğine itirazda bulunabilir. Bunun için kendisine açılması hükmedilen davanın açılmasının ertelenmesi, denetimli serbestlik ve tedavi altına alma kararına karşı, kararın kendisine tebliğ edilmesi sonrası on beş gün süresi bulunur.
İlgili kanunlar kapsamında, uyuşturucu ya da uyanıcı madde ticareti ile uyuşturucu kullanımını kolaylaştırma suçu ile ilgili yargılamanın kovuşturma sürecinde HAGB kararı uygulanır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı; suçun kullanmak için uyuşturucu satın almak, kabul etmek ya da bulundurmak ya da uyuşturucu ya da uyarıcı madde kullanımı suçu kapsamına girmesinin anlaşılması durumunda uygulanan karardır.
Sıkça Sorulan Sorular
İlk Kez Uyuşturucu ile Yakalanmada Dava Açılır Mı?
İlk kez uyuşturucu kullanmak amacı ile uyuşturucu bulunduran kişi için duruma göre kovuşturma aşamasına geçilme ya da geçilmeme hükmü verilir. Savcılık makamınca ceza davasının açılmasının ertelenmesi kararı sonucu, bu dava 5 yıl içinde sistemde bekletilebilir. Bu karara karşı itiraz, bir ceza hukuku avukatı aracılığı ile yapılır.
İlk Kez Uyuşturucu ile Yakalanma Cezası Kişinin Siciline İşler Mi?
Ceza davasının açılmasının ertelenmesi ile bu adli sicil kayıt olarak işlenmez. Devlet istediği zaman bu karara ulaşabilir. 5 yıllık sürede tekrar uyuşturucu madde bulundurulması durumunda kişi ile ilgili ceza davası açılır.
İlk Kez Uyuşturucu ile Yakalanma Davasında Avukat Şart Mı?
İlk kez uyuşturucu bulundurma davasında ceza hukuku avukatı ile dava sürecini yönetmeniz, davayı daha sağlıklı takip edebilmeniz açısından önemlidir.
2 Kez Uyuşturucu ile Yakalanmanın Cezası Nedir?
Kullanım amacı ile uyuşturucunun satın alınması, kabul edilmesi ya da bulundurulması ya da uyuşturucu kullanılması, kanunlar gereği suç teşkil eder. Kullanmak için uyuşturucu madde ya da uyarıcı maddeyi satın alan, kabul eden ya da bulunduran kişi ile ilgili iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası kararı verilir.
3 Kez Uyuşturucudan Yakalanma Cezası Nedir?
Kişinin üçüncü kez uyuşturucu ile yakalanması halinde kanunların ilgili maddesine göre kamu davası açılır. Kamu davasının açılması sonrası düzenlenen suçun yeniden işlendiği iddiası ile başlatılan soruşturma için kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı hükmedilmez.
