Yanlışlıkla adam öldürmenin cezası, bu suç ile karşı karşıya kalanların ve yakınlarının cevap aradığı sorulardan biridir. Yanlışlıkla adam öldürmenin cezası, dikkat yükümlülüğüne aykırı kusurlu fiil ile öngörülebilir olan bir sonucun öngörülemeyerek, bir kişini yaşamına son verilmesidir. Bilinçli taksirle adam öldürme, kusurlu bir davranış ile birinin ölebileceğinin suçu işleyen tarafından öngörülmesine karşın şansa ya da kişisel becerilere güvenilmesi sonucu suçun ortaya çıkmasıdır.
Taksirle ölüme sebep olma suçu, Türk Ceza Kanunun’nda Hayata Karşı Suçlar kapsamında açıkça belirtilmiştir. Yanlışlıkla adam öldürmenin cezası, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezasıdır. Bu yazımızda, yanlışlıkla adam öldürmenin cezası hakkında detaylı bir inceleme yaptık.
Yanlışlıkla Adam Öldürme Nedir?
Basit taksirle adam öldürme suçu ya da bilinçli taksirle adam öldürme suçu fark etmeksizin; her iki durumda da failin ortaya çıkan kişiyi öldürmeyi istememesi durumunda taksirli sorumluluk söz konusu olur. Fail, “insan öldürme” sonucunu bildiği halde fiili gerçekleştirmeye devam ediyorsa, taksirle öldürme suçundan bahsedilemez. Bu durumda kasten adam öldürme suçudur ve ilgili kanunlar kapsamında cezalandırılır. Taksirle işlenen fiilin sonucunda ölüm olmaz ve mağdur yaralanırsa taksirle yaralama suçu devreye girer.
Taksirle adam öldürme suçu işleyen fail aleyhine, anne, baba, eş, çocuk ve kardeşler gibi aile yakınları maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
Ölüm hatalı doktor davranışı sebebi ile ortaya çıkarsa, fiili işleyen doktora karşı tıbbi malpraktisten kaynaklı tazminat davası açılır.
Ölüm iş kazası nedeniyle yaşanmışsa, iş sahibine karşı iş kazasından dolayı tazminat davası açılır.
Ölüm trafik kazası sebebi ile meydana gelmişse, trafik kazasına dair tazminat davası açılır.
Bilinçli Taksirle Adam Öldürme Nedir?
Yanlışlıkla adam öldürmenin cezası, taksirle adam öldürme ve bilinçli taksirle adam öldürme durumlarına göre birbirinden ayrılır. Bilinçli taksirle adam öldürme suçu; kusurlu davranışla bir kişinin ölebileceğinin suçu işleyen tarafından öngörülmüş olmasına rağmen şansa ya da kişisel becerilere güvenilerek fiilin gerçekleştirilmeye devam edilmesidir.
TCK bilinçli taksiri: “Kişinin öngördüğü sonucu istememesine karşın, sonucun yaşanması halinde bilinçli taksir vardır.” olarak tanımlamıştır.
Bilinçli taksir, failin öngörmesine rağmen istenmeyen sonucun gerçekleşmesine kendi iradesi ile sebep olmasıdır. Bu öngörebilmede hakim failin kişisel özelliklerine göre değerlendirme yapar. Bilirkişi uzman raporları gibi deliller toplanır ve incelenir.
Bilinçli Taksirle Adam Öldürme Cezası
Bilinçli taksirle adam öldüren kişi, taksirle öldürme suçundan yargılanır. Bu durumda alacağı ceza 1/3 ile 1/2 oranında artar. Örnekle açıklamak gerekirse; taksirle adam öldürmesi sebebi ile 2 yıl ceza alan suçlu, bilinçli taksir durumunda 2 yıl 8 ay ile 3 yıl arasında ceza ile yargılanır. Yanlışlıkla adam öldürmenin cezası ve dava süreci ile ilgili alanında uzman bir ceza hukuku avukatı bilgisine danışmakta yarar var.
Taksirle Adam Öldürme Nedir?
Taksirler adam öldürme, failin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranışta bulunmasıdır. Söz konusu suçu ortaya çıkaran fiillerin neticesini öngörmeden gerçekleşir. Basit taksir ile bilinçli taksir arasındaki en temek fark ise; basit taksirde failin öngörülebilir olan sonucu öngöremezken, bilinçli taksirde bu sonucu öngörür.
Basit taksir, taksirle adam öldürme suçunun basit halidir. Bu nedenle en alt sınırdan ceza verilir.
Taksirle Trafik Kazasında Adam Öldürme
Trafik kazası, kasten işlenen fiiller içinde yer almaz. Trafik kazaları, taksirle işlenen filler arasında yer alır ve failin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranması sonucu meydana gelir. Trafik kazası sonucu birinin ölümüne sebebiyet verme, basit ve bilinçli taksirle ortaya çıkar.
Trafik kazası sonucu taksirle ölüme sebebiyet verme iddiasında öncelikle failin kusurunun ne olduğuna bakılır. Bu aşama tali ve asli kusur gibi iki ayrım bulunur. Failin hangi oranda kusurlu olduğunun tespiti, bilirkişi incelemeleri sonucunda ortaya çıkar.
Basit ya da bilinçli taksirle adam öldürme suçu ile yargılanan failin alacağı ceza, kusur oranları dikkate alınarak hesaplanır. Asli kusurlu faile verilecek cezanın miktarı, alt sınırından daha yüksek olarak belirlenir. Tali kusurlu faile verilecek cezada ise suçun alt sınırı göz önünde bulundurulur.
Uygulamada ise ölümlü trafik kazasının faili, genel taksir üzerinden ya da alkollü olması açısından değerlendirilir. Ağır kusurlu olma halinde bilinçli taksir hükümleri esas alınır.
Trafik kazası sonucu taksirle adam öldürme suçu yargılaması, kazaya sebebiyet veren aracın teknik incelemesi ile gerçekleşir. Bu inceleme bilirkişi aracılığı ile olur.
Aynı zamanda trafik kazasından kaynaklı gerçekleştirilen yargılamada olay yerinde keşif yapılır. Olayın tanıkları dinlenir ve tüm kamera görüntüleri incelenir. Tüm incelemelere göre bir bilirkişi raporu ortaya çıkar ve olay aydınlık kazanır. Raporun yetersiz olması durumunda ise Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesi raporuna başvurulur.
Trafik kazasında yakınlarını kaybedenler, suçun failine maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Ölen kişinin yakınları Destekten Yoksun Kalma Tazminatı almak için gerekli başvuruda bulunabilir.
Taksirle Adam Öldürme Suçu Örnekleri
Taksirle adam öldürme suçu örnekleri ile bu suça dair unsurlar daha iyi anlaşılabilir.
Trafik kazasında sürücünün dikkatsizlik ya da kurallara uymaması neticesinde bir yayaya çarpıp ölümüne sebebiyet vermesi,
İş güvenliği tedbirlerinin alınmaması sonucu bir işçinin iş kazası ile ölmesi,
Bir doktorun, mesleki kurallara uymaması neticesinde hastasının ölümüne sebebiyet vermesi gibi durumlardır.
Taksirle adam öldürme suçu işleyen fail aleyhine, mağdur yakınları maddi ve manevi tazminat davası açabilir.
Yanlışlıkla Adam Öldürme Suçu Zamanaşımı Var mı?
Yanlışlıkla adam öldürme suçu için belirlenen zamanaşımı süresi 15 yıldır. Yanlışlıkla birinin ölümüne sebebiyet veren kişi, şahsın ölümü üzerinden 15 yıl geçmediği sürece, savcılık kendiliğinden soruşturma açabilir. Zamanaşımı süresi geçmesi ile artık bu soruşturma sonlanmış olur.
Yanlışlıkla Adam Öldürme Davasında Hangi Mahkeme Görevli?
Yanlışlıkla adam öldürme cezası, fiil genel taksirle ya da bilinçli taksirle işlenmiş olması fark etmeksizin asliye ceza mahkemesi tarafından görülür. Bir kişinin ölmesi durumunda davayı asliye ceza mahkemesi yürütür. Yanlışlıkla adam öldürme davaları alanında uzman bir ceza hukuku avukatı aracılığı ile takip edilmelidir.
Yanlışlıkla Adam Öldürmede Ceza İndirimi
Yanlışlıkla adam öldürme cezası ya da haksız tahrik altında işlenen suç oluşturacak fillerin ceza indirimi, Türk Ceza Kanunu’nun 29. Maddesi kapsamında düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, suçun işlenmesinde haksız tahrik söz konusuysa, failin cezasında belli oranda indirim yapılabilir. Özellikle kasten adam öldürme gibi ağır suç halinde, haksız tahrik söz konusu ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası hükmedilmez. Bunun yerine 18 ila 24 yıl arasında hapis cezası verilir.
Müebbet hapis cezası da 12 ila 18 yıl şeklinde hapis cezasına çevrilebilir. Mahkumun aldığı indirimler, suça yol açan tahrikin derecesine bağlı olarak değişir. Kasten adam öldürme suçu yanı sıra, yaralama gibi suçlar da haksız tahrik altında işlenmişse, cezalarda indirim olabilir. Yaralama suçunda cezanın belirlenmesinde, failin tahrik edilip edilmediğine bakılır.
Ceza 1/4 ila 3/4 oranında indirilebilir. Bu, cezanın ne kadarının indirileceği hem somut olaya hem de tahrikin boyutlarına göre ortaya çıkacağını gösterir. Haksız tahrikten kaynaklı işlenen suçlar için verilen ceza indirimleri, hukukun cezalandırıcı tutumu ile adaletin sağlanması arasındaki dengeyi korumayı amaçlar. Türk Ceza Kanunu’nda bazı suçlar için haksız tahrik söz konusu olduğunda, özel düzenlemelere yer verilir. Örnek olarak, karşılıklı hakaret suçu ile ilgili taraflar birbirini tahrik etmişse, taraflardan birine ya da her ikisi de ceza almayabilir.
Tarafların eşit olarak suçlu olduğu durumlarda adil ceza vermeyi sağlamaya yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Buna benzer haksız tahrik altında işlenen suçlar için uygulanan ceza indirimleri, hakaret suçu gibi nispeten daha hafif suçlarda da uygulanabilir.
Örnek Olaylar ve Yargıtay Kararları
Örneğin bir Yargıtay kararında, inşaatta gerekli güvenlik önlemlerini almayan işverenin işçisinin ölümüne sebep olması üzerine taksirle adam öldürme suçu oluştuğu belirtilir. Yargıtay, burada işverenin güvenlik yükümlülüklerini ihmal ettiğini ayrıca ihmalkarlığın ölümle sonuçlandığını vurgulanır. Bu gibi durumlarda, failin doğrudan bir öldürme kastı bulunmasa da ihmal ve dikkatsizlik sonucu ölüme sebebiyet verildiği için cezalandırma yoluna gidilir. Bu olay, iş güvenliği gibi alanlarda dikkatli olunmasının ne kadar önemli olduğunu ortaya koyar. Taksirle adam öldürme suçlarında, failin pişmanlık göstermesi ve olay sonrası tutumu da ceza indiriminde önemli bir rol oynar. Örneğin, trafik kazası sonrasında failin kazayı bildirmesi, olay yerinden kaçmamasıyla mağdura yardım etmesi, Yargıtay tarafından ceza indirimi için bir neden olarak görülür.
Bir Yargıtay kararında, failin kaza sonrası derhal yardım çağırması akabinde yetkililere teslim olması nedeniyle cezasında indirime gidilmiştir. Yargıtay, taksirle adam öldürme suçlarında failin ihmalkâr davranışlarının, öngörülebilir olup olmadığını da inceler. Örneğin, sürücünün aşırı hız yaparak kaza yapmasıyla ölüme neden olması durumunda, hız yapmanın öngörülebilir tehlikeler doğuracağı dikkate alınarak cezalandırma yapılır. Yargıtay, bu gibi durumlarda failin tehlikeli hareketlerinin ölümle sonuçlanmasını, taksirle işlenmiş bir suç olarak kabul eder ve failin cezai sorumluluğunu belirler. Ancak, olayda tamamen beklenmedik ayrıca öngörülemeyen gelişme varsa, bu da cezanın şekillendirilmesinde dikkate alınır.
Sıkça Sorulan Sorular
Yanlışlıkla Adam Öldürme Cezası Nedir?
Yanlışlıkla adam öldüren kişiye iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir.
Yanlışlıkla Adam Öldürme Suçu Nedir?
Yanlışlıkla adam öldürme, dikkat ve özenli olmaya aykırı kusurlu bir davranış ile öngörülebilir nitelikteki sonucun “öngörülemeyerek” bir kişinin yaşamına son verilmesidir.
Yanlışlıkla Adam Öldürme Davası Kaç Yıl Sürer?
Taksirle adam öldürme suçu cezası, 2 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası olarak hükmedilir. Taksirle adam öldürme sonucu “iki veya daha fazla kişi ölmüş” ya da “bir kişi ölmüş ya da birden fazla kişi yaralanmışsa” bu suçun cezası 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası olarak hükmedilir.
Yanlışlıkla Adam Öldürme Suçu İçin Avukat Şart Mı?
Yanlışlıkla adam öldürme suçu davalarında alanında uzman bir ceza avukatı ile dava sürecini takip etmek oldukça önemlidir. Bir ceza hukuku avukatı ile süreci hak kayıplarının önüne geçebilecek şekilde takip edebilirsiniz.
