Namus için adam öldürme cezası, ağırlaştırılmış müebbet cezası olarak hükmedilir. Namus ile ilgili şiddet ve baskı, tehdit, çocuk yaşta evliliği kapsayan suçlar ve çeşitli cinsel suçlar, namus baskısı suçu kapsamında değerlendirilir. 1 Haziran 2022’den itibaren namus baskısı da cezai bir suç olarak kanunlarda yerini almıştır.
Bir başkasının yaşamına isteyerek ve planlayarak sonlandırmak, tasarlayarak adam öldürme suçu kapsamında değerlendirilir. Namus için adam öldürme, isteyerek bir insanın yaşamına son verilmesidir ve kasten adam öldürme suçunun nitelikli halleri kapsamında ele alınabilir. Namus için adam öldürme tasarlayarak adam öldürme suçudur ve hukukta namus için adam öldürme cezası ağırlaştırılmış müebbet hapistir.
Namus nedeniyle işlenen öldürme suçları, her zaman töre saikiyle kasten öldürme suçunun kapsamına girmez. Namus sebebi ile işlenen suç, töre tarafından kabul gören, suçu işleyeni yücelten bir fiil olarak ortaya çıkmışsa bu suç, kasten öldürme suçu kapsamında değerlendirilebilir. Aksi halde kasten adam öldürmenin nitelikli hali oluşmaz. Bu yazımızda namus için adam öldürme cezası nedir? Hangi suç kapsamına girer sorularını yanıtladık.
Namus için ve Töre Saiki ile Adam Öldürme Suçu Ve Cezası
TDK’ya göre töre kelimesi “bir toplulukta benimsenmiş, yerleşmiş davranış ve yaşama biçimlerinin, kuralların, görenek ve geleneklerin, ortaklaşa alışkanlıkların, tutulan yolların bütünü, adet, bir topluluktaki ahlaki davranış biçimleri, adap” olarak tanımlanmıştır. Failin, mağduru töreye aykırı davrandığını düşünülmesi maksadı ve törenin gereği olduğu düşüncesi ile öldürmesi gerekir. Töre saiki ile adam öldürme suçunun cezası ağırlaştırılmış müebbet hapistir.
Namus kavramı ise “bir toplum içinde ahlak kurallarına ve toplumsal değerlere bağlılık, iffet, doğruluk, dürüstlük” olarak tanımlanmıştır. Namus cinayeti kadınların, aile namusunu ve şerefini kurtarmak amacı ile aile üyeleri tarafından öldürülmesidir. Namus için adam öldürmenin cezası ağırlaştırılmış müebbettir.
Tasarlayarak Adam Öldürme Suçu
Kasten adam öldürme suçunun nitelikli hallerinden olan tasarlayarak adam öldürme suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 81. maddesinde açıkça belirlenmiştir. Suç işlemeye karar verip, bir süre bekledikten sonra suçu işleyen fail, bu durumda aradan beli bir zaman geçtiği için tasarlayarak adam öldürme suçu kapsamında yargılanır. Tasarlama suçundan bahsedebilmek için aşağıdaki davranışların gerçekleştirilmesine bakılır.
Kişinin bir kurgu yapmış olması ve bu kurguya göre suçu işlemiş olmasına bakılır.
Failin bir kişinin yaşamına kastetme kararının hiçbir şekilde dönmeden, koşulsuz olarak suçu işlemekte karar kılmış olması gerekir.
Failin suçu işleme kararı almasına karşın işlemeyip, belli bir zaman geçmesine ve suçu işlememek için gerekli ruhi sakinliğe ulaşmasına karşın suçu işlemekte ısrarlı davranmış olması belirlenir.
Tüm bu durumların gerçekleşmesi durumunda, fail tasarlayarak adam öldürme suçunu işlemiş olarak yargılanır. Ceza Hukuku kapsamına giren namus için adam öldürme suçu ile ilgili alanında uzman bir ceza hukuku avukatı ile görüşebilir, dava sürecinde olası hak kayıplarının önüne geçebilirsiniz.
Kasten Adam Öldürme Suçu Nedir?
Kasten adam öldürme suçu, temel ve nitelikli haller olmak üzere iki sınıfta yargılanır. Cinayet olarak da ifade edilen bu suç, kişinin yaşamına bilerek ve isteyerek son vermek anlamına gelir. Suçun kapsamı ile ilgili bilinmesi gerekenler şu şekildedir.
Kasten adam öldürme, sağ doğmuş ya da yaşayan herkes için işlenebilen bir suç türüdür.
Çocuk düşürme suçu kapsamına giren bu suç, ana rahminde bulunan çocuğun öldürülmesi, sağ doğum gerçekleşmediği için kasten adam öldürme suçu kapsamında değerlendirilir.
Namus için adam öldürme kişinin tasarlayarak ve planlayarak yaşamına son verilmesi kapsamında tasarlayarak adam öldürme suçudur. Bu fiil, genellikle kasten adam öldürme suçunun nitelikleri halleri içinde yer alır.
Kasten Öldürme Suçunun Cezası Nedir?
Namus için adam öldürmenin cezası, kasten öldürme suçuna dair yargılamanın konusuna girer. Bu yargılamada sanığa hükmedilecek cezaya karar verilirken, somut olayın gereklerine göre değerlendirme yapılır.
Türk Ceza Kanununun 81. Maddesinde kasten öldürme suçu kapsamına giren namus için adam öldürmenin cezası, müebbet hapis cezası olarak hükmedilir.
Ancak, namus için kasten adam öldürme suçunun nitelikli halleri tespit edildiğinde TCK 82. madde hükmüne göre ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası hükmedilir.
Müebbet hapis cezası temelde ömür boyu hapis cezası anlamına gelir. Aynı zamanda uygulamada infaz hukuku ve koşullu salıverilme uygulamalarında bulunan özel hükümler kapsamında müebbet hapis cezası alan mahkumlar, en az 24 yılını cezaevinde geçirmesi gerekir. Bu süreyi tamamlamasından sonra koşullu salıverilme talebinde bulunabilir. Buna ek olarak kasten öldürme suçunun nitelikli hallerinin varlığı söz konusu ise hakkında ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmedilen kişi de en az 30 yılını cezaevinde geçirmesi sonrası koşullu salıverilme talebinde bulunabilir. Bu durum, ceza hukukunda hükümlüyü cezalandırmanın yanı sıra bir de ıslah edip topluma kazandırma amacına sahip olmasını güder.
Kasten Adam Öldürme Suçu Kime Karşı İşlenebilir?
Kasten adam öldürme suçu, sağ doğan ve yaşayan her insana karşı işlenebilen bir suç türüdür. Ana rahminde bulunan cenin hukuken insan olarak kabul edilmez. Ana rahminde bulunan ve on haftadan fazla ceninin varlığına kasıtlı olarak son verilmesi durumunda “Çocuk Düşürtme Suçu” yaşanmış olur. Bu sebeple bir insanın doğumundan hemen sonra yaşam şansının düşük olması ya da hayatta kalmayacağının kesinliği söz konusu olsa bile sağ doğan bebeğin hayatının sonlandırılması durumunda fail kasten adam öldürme cezası ile yargılanır. Namus için adam öldürmenin cezası, başka bir kimsenin hayatına son vermiş olmanın sonucudur.
Kasten Adam Öldürme Suçu Nasıl İşlenir?
Kasten adam öldürme suçunda, namus için adam öldürmenin cezası icrai hareketle işlenen bir suç olarak nitelendirilir ve buna göre belirlenir. TCK, icrai hareketin şekli ile ilgili herhangi bir sınırlamada bulunmamıştır. Herhangi bir icrai hareketten kaynaklı insan yaşamına son verilmesi durumunda fail, kasten adam öldürme cezası ile yargılanır. Yani, dövmek sureti ile namus için adam öldürme ya da silahla adam öldürme de kasten adam öldürmenin cezası ile cezalandırılan fillerdir.
Silah ile Kasten Öldürme Suçu ve Cezası
Silah terimi, TCK’da çok geniş bir tanıma sahiptir. Buna göre, bıçak, tabanca ve tüfek gibi aletlerin silah kavramına dahil olduğu kanunlar kapsamında net olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda suçta elverişli şekilde kullanılması halinde kalem, tırnak makası, araba anahtarı gibi sınırsız sayıdaki araç da silah olarak kabul edilir.
Silah aracılığı ile namus için adam öldürmenin cezası, suçun temel şeklinin cezası olan müebbet hapis cezası ile yargılanır. Silahla ya da silahsız olarak insan öldürmenin temelde cezası aynıdır. Silah ile namus cinayeti işlemenin suçu, suçun temel şekline göre mütalaa edilir.
Kasten Öldürmenin Nitelikli Hallerinin Maddi Unsurları
Namus için adam öldürme cezası, kasten adam öldürme suçu kapsamında ele alınır. Kasten adam öldürme suçunun maddi unsurları ise şu şekildedir.
Maddi Konu: Kasten öldürme suçunun nitelikli hallerinin maddi konusu insanı kapsar. TCK madde 81’e göre insan; “insandan tam olarak doğan ve bir an için bile olsa kendi başına yaşayan varlıktır.” Dolayısı ile anne rahmindeki cenin bu suçta konu değildir.
Fail: Kasten adam öldürme suçunun nitelikli hallerinde failin durumu nitelikli hale göre belirlenir. “Üstsoy veya altsoydan birine ya da eş, boşandığı eş veya kardeşe karşı” nitelikli halinde fail ile mağdur arasında belirlenen ilişkinin bulunmasına bakılır. Diğer nitelikli hallerde ise failin herkes olması mümkündür.
Mağdur: Kasten adam öldürme suçunda mağdur herkes olabilir.
Fiil: Kasten öldürmenin nitelikli hali ile işlenmiş olan suçta, TCK madde 82 ile belirlenen sınırlı sayıdaki niteliklere sahip olmasına bakılır.
Sonuç itibari ile suçun oluşması için mağdurun ölümünün gerçekleşmesi gerekir. Ölüm, beyin ölümü olarak değerlendirilir ve bilimsel yöntemle tespiti gerekir. Nedensellik bağının bulunması bu suçtan söz edebilmek için gereklidir.
Kasten Öldürme Suçunda Zamanaşımı Nedir?
Namus için adam öldürme cezası sürecinde dava zamanaşımı, işlenen suç nedeni ile ceza davasının açılabileceği süreyi ifade eder. Bu süre, suçun işlenmesinden itibaren başlar ve kasten adam öldürme suçu için dava zamanaşımı süresi, suçun basit hali için 25 yıldır. Kasten adam öldürme suçu, tasarlayarak ya da canavarca işlenmesi gibi nitelikli haller kapsamında işlenmişse, zamanaşımı süresi 30 yıl olarak belirlenmiştir. Suçun nitelikli halleri için belirlenen ceza, daha ağır olduğu için zamanaşımı süresi de daha uzundur.
Ceza zamanaşımı, suçun işlendiği andan itibaren failin cezalandırılabileceği süreyi ifade eder. Kasten öldürme suçu ceza zamanaşımı süreleri, mahkeme kararının kesinleştiği tarih itibari ile suçun basit halinde 30 yıl, nitelikli hallerinde ise 40 yıl olarak belirlenir. Ceza zamanaşımı süresinin dolması ile fail ile ilgili hükmedilen ceza uygulamadan çıkar.
Namus İçin Adam Öldürme Suçunda Görevli Mahkeme Hangisi?
Namus için adam öldürme suçu, kasten adam öldürme suçu kapsamında değerlendirilir ve suçun davasına bakan mahkemeler, İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve ağır ceza mahkemeleridir.
Sıkça Sorulan Sorular
Namus Suçları Nelerdir?
Namusla ilgili suçlar; yasa dışı tehdit, saldırı, adam öldürme, çocuk yaşta evliliği kapsayan suçlar gibi çeşitli suçları içerebilir. 1 Haziran 2022’den itibaren namus ile ilgili işlenen tüm suçlar cezai bir suçtur.
Namus İçin Adam Öldürme Kaç Yıl Yatar?
Namus ve töre amacı ile adam öldürme suçu işlenmesi ile haksız tahrik hükümleri söz konusu değildir. Haksız tahrik indirimleri namus cinayetlerinde değerlendirilse de bu suçun cezası ağırlaştırılmış müebbet olarak hükmedilir.
Müebbet Hapis Cezası Alan Ne Kadar Yatar?
Müebbet hapis cezası alan hükümlünün infaz süresi ömür boyudur. Ancak, koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanılması durumunda infaz kurumunda yirmi dört yılın iyi halli geçirilmesi şartı aranır.
Namus İçin Adam Öldürme İçin Avukat Şart Mı?
Namus için adam öldürme suçu en zorlu davalardan biridir. Bu dava süresinde alanında uzman bir ceza hukuku avukatı ile çalışmak gerekir.
