Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı

Sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı, pek çok kişinin karşı karşıya kaldığı ve araştırdığı suç türlerinden biridir. Günümüzde birçok kişinin kullandığı önemli bir araç olan sosyal medyada çeşitli platformlar bulunur. Sosyal medyada yer alan platformlardaki kullanıcıların dolandırıcılık faaliyetleri ile karşı karşıya kalması ise sıklıkla karşılaşılan durumlardan biridir. Instagram, Facebook ya da farklı bir mecrayı kullanan kullanıcılar sahte hesaplar üzerinden kandırılarak dolandırılabilir.

Kötü niyetli kişilerin kullandığı dolandırıcılık yollarından biri olan sosyal mecralarda sahte hesap açmak ve platform kullanıcılarına bu sahte hesaplar üzerinden bildirimler göndermek, dolandırıcılık suçudur. Sahte link gönderimi ya da kötü niyetli kişilerin kendini polis, asker ya da başka unvanlar ile karşı tarafa tanıtması da dolandırıcılık suçu işleyenlerin başvurduğu yöntemler içinde yer alır.

Aynı zamanda sosyal medya platformları üzerinden ürün ve hizmet satışı yoluyla da dolandırıcılık suçu işlenebilir. Kişisel hesaplar ya da firma üzerinden açılmış gibi gösterilen sosyal medya hesapları üzerinden kullanıcılara ürün ve hizmet reklamı yapılır ve tüketiciler olmayan bir ürün ya da hizmeti satın almaya itilir.

Olmayan ürün ve hizmetler dışında gerçekte olsa dahi reklamı yapılanlar ile aynı olmayabilir. Bu durumda olan mağdur da bedelini ödemesine karşın ya ürün ve hizmeti alamaz ya da kusurlu olarak satın alır. Sahte hesap açan kişiler de parasını aldıktan sonra bu hesapları kapatır ve ortadan kaybolur.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Nedir?

Sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı suçunun söz konusu olması için çeşitli mecraların kullanılması gerekir. Bu mecraları kullanmak için internete ihtiyaç bulunur. Dolayısı ile dolandırıcılık yapmak isteyen kötü niyetli kişiler, internet dolandırıcılığı yollarını kullanarak bu işlemleri gerçekleştirir. Mağdur hileli hareketler ile kandırıldıktan sonra zarara uğratılır. Bilişim sistemi burada araçtır. Instagram, sosyal medya mecralarından biridir ve günümüzde milyonlarca kişi tarafından kullanılır.

İnternet dolandırıcılığı kapsamına giren sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı suçu, malvarlığına karşı işlenen suçlar arasındadır. Hileli davranışlar il bir kişi aldatılır ve zarara uğratılırsa, dolandırıcılık suçu söz konusu olur.

Bu suçta, menfaat elde eden kişi ya da kişiler, dolandırıcılık yapan kişi olabileceği gibi dolandırıcılığı yapan kişi bu suçu bir başkası adına da işleyebilir. Bu suç neticesinde hükmedilen ceza 1 ila 5 yıl arasında hapis ve 5000 gün adli para cezası olarak belirlenir. Nitelik dolandırıcılık suçu işlenmişse, bu durumda verilecek cezada artışa gidilir. Suçu nitelikli hale getiren bazı unsurların var olması halinde verilen ceza artar.

Sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı suçunda, sahte alışveriş hesapları şeklinde suçun işlendiği görülen en sık durumlardan biridir. Bilişim sistemlerinin araç haline getirildiği bu dolandırıcılık suçunda nitelikli unsurların varlığı da göze çarpar.

Dolandırıcılık suçunda, bilişim sistemleri aracılığı ile bu suçun işlenmesi suçu nitelikli hal alır. Bu sebeple nitelikli işlenen bir internet dolandırıcılığı suçu için öngörülen cezalar da dolandırıcılık suçundan daha yüksek olabilir. Bu tür davalar ceza davası kapsamında değerlendirilir. Sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı ile ilgili detaylı bilgilere ulaşmak ve olası hak kayıplarının önüne geçebilmek için bir ceza hukuku avukatı desteği alabilirsiniz.

Instagram ve Sosyal Medya Dolandırıcılığı Nasıl İşlenir?

Instagram ve sosyal medya dolandırıcılığı, çeşitli sosyal medya platformlarında sahte alışveriş hesaplarının açıldığı dolandırıcılık yöntemlerinden biridir. Bu hesaplarda photoshop kullanılarak, ürünler gerçekte olduğundan farklı şekillerde tüketicilere sunulur. Kullanıcıların güvenini kazanmak için sahte ürün yorumlarına da ürün tanıtımlarında yer verilir.

Sosyal medya dolandırıcılığında reklam verme ve kullanıcıların önüne sahte ürünleri düşürme yöntemleri de kullanılır. Bu tür uygulamalarda ürün satışı dijital ortamda yapılır ve ürüne ait bedelin ödenmesinden sonra sahte hesaplar kapatılır. Bu da alıcının mağdur olması sonucunu doğurur.

Instagram ya da sosyal medya hesaplarından herhangi birini kullanarak, kötü niyetli kişilerin duygu sömürüsü yapması ile de dolandırıcılık filli gerçekleşir. Bu durumda ise mağdurdan para istenir. Sosyal medya platformları içinde en çok kullanıcısı bulunan Instagramda kadınlar, erkek kullanıcıları kandırma ve dolandırma amacıyla da hareket edebilir.

Sistemli şekilde para talebi ya da paranın alınması sonrası hesabın kapatılması şeklinde ilerleyen bu dolandırıcılık süreci, kişilerin mağduriyet yaşamasına neden olur. Ayrıca iddia dolandırıcıları da sosyal medya hesapları üzerinden dolandırıcılık fiilini gerçekleştirebilir.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu ve Davası

Sosyal medyanın güncel yaşamda sıklıkla kullanılması dolandırıcılık suçunun bu mecralarda yapılmasını sağlar. Çeşitli platformler üzerinden sahte hesaplar açılarak yapılabilen bu dolandırıcılık işlemlerinde sahte link gönderimi, duygu sömürüsü yapılması ya da kişinin kandırılarak menfaat sağlanması şeklinde olaylar gelişebilir.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı suçunda Türk Ceza Kanunu dolandırıcılık suçu düzenlemelerine göre hareket eder. Dolandırıcılık suçu söz konusu olduğunda ise ceza davasının açılması söz konusudur.

Ceza davalarının taraflarından biri de Cumhuriyet savcısıdır. Savcılık makamı olayı haber alır almaz soruşturma başlatacağı gibi şikâyetin ardından da soruşturma başlatabilir. Savcılık, iddianame hazırlayarak mahkemeye sunar ve kamu davası açılır. Ceza davalarında suç şikâyete tabi değildir. Bu durumda dava neticelenene kadar iddia makamı savcılıktır.

Savcılık makamı devletin temsilcisi olarak kamuyu korumakla görevlendirilir. Şikâyete tabi olmayan suçlar için şikâyetten vazgeçilse dahi kamu davası düşmez. Devlet bu davayı kamu adına savcılık makamı aracılığı ile izler.

Instagram dolandırıcılığı suçunda da mağdurun suç işlendiğini öğrendiği andan itibaren savcılığa başvuruda bulunması gerekir. Mağdur, Kolluk kuvvetlerine de başvuru yapabilir. Bu başvuruyu bir dilekçe ile gerçekleştirmelidir. İnternet kanalı üzerinden ve EGM resmî web adresinden de suç duyurusu yapılabilir.

Türk Ceza Kanunu, bilişim sistemleri ile işlenen dolandırıcılık suçunu nitelikli suçlar kapsamında yer alır. Suç işlenirken, bilişim sistemlerinin kolaylık sağlaması ile bu suç nitelikli suç kapsamına girer.  Nitelikli dolandırıcılık suçunda zamanaşımı süresi 15 yıldır. Bu suçta uzlaşma prosedürleri devreye girer. Nitelikli dolandırıcılık suçu davasında Ağır Ceza Mahkemesi yetkilidir.

Sosyal medya dolandırıcılığı için ilgili mahkeme hükümlerince hapis cezası verilir. Para cezası belirlenirken suçtan sağlanan menfaatin iki katından az olmamak kaydıyla ceza miktarı belirlenir. İnternet üzerinden bilişim yollarının kullanılması ile nitelikli dolandırıcılık suçu işlenirse olağan dava zamanaşımı süresi 15 yıl olarak belirlenmiştir.

Instagram ve sosyal medya dolandırıcılığı suçu ile yargılanan sanık ya da sanıklar hakkında uzlaştırma prosedürlerinden yararlanılmaz. Bu suç için savcılık soruşturma başlattığında, suça dair yeterli delil bulunuyorsa, iddianame hazırlanır ve dava açılır. Ceza davası konusu olan Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu için uzlaşmadan faydalanılmaz.

HAGB kararı bu suça yönelik alınır. Hüküm açıklanmasının geri bırakılması kararı vermek için koşullar değerlendirmeye alınır. Bu durumda ise zararın tazmin edilmesi dikkate alınır. Etkin pişmanlık hükümlerinin uygulandığı hallerde HAGB kararı alınabilir.

Bu suç için ceza 1 yıl ve altında hükmedilmişse, adli para cezasına çevrilebilir. 2 yıl ve daha az süreli hapis cezası hükmolunmuşsa, ceza ertelemesi kurumundan faydalanılır. Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu genel yargılama usulü kapsamındadır.

Bilişim sistemleri ile işlenebilen internet dolandırıcılığı suçu için örnekler şu şekildedir.

Sosyal medya üzerinden ilan ve reklam vermek,

Sosyal medya üzerinden Onay kodu göndermek,

Sahte olarak oluşturulan hesaplar üzerinden mesaj göndermek,

Dolandırıcıların kendini bankacı, kamu görevlisi ya da sigortacı olarak tanıtması,

Bahis suçları, internet dolandırıcılığı suçu olarak nitelendirilir.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu İspatı

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı ispatında kimliği belli olan hesapların bulunması zor değildir. Kimliği belli olmayan hesaplar için bazı teknik çalışmalara başvurulur.

Bu tip bir araştırmada failin IP adresi tespit edilir. Sonrasında failin gerçek adresine erişim sağlanabilir. Bunun yanı sıra sosyal medya hesaplarının yer aldığı mecralarda şirketlerin kullanıcı IP adreslerini paylaşmamasından kaynaklı kimlik tespiti bazı verilerle yapılabilir.

Failin kim olduğunun tespit edilemediği hallerde ise şüpheliye ait cihazlara el konularak bunlar üzerinde inceleme yapılmasına başvurulabilir. Bilirkişi incelemesi de bu süreçte başvuruluna yöntemlerden biridir.

Suçun ispat edilmesi, failin ceza alması ve mağdurun zararının giderilebilmesi için kritik bir öneme sahiptir. Dolayısı ile gerek ispat araçlarının doğru kullanılması gerek sürecin titizlikle takip edilmesi için deneyimli bir ceza avukatından yardım alınması tavsiye edilir.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu Dava Zamanaşımı

Sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı dava zamanaşımı süresi içinde dava açılmazsa ya da açılan dava süresi içinde sonuçlanmazsa dava zamanaşımı devreye girer. Sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı suçunda dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.

Failin öğrenilmesinden sonra 15 yıl içinde dava açılmazsa, dava zamanaşımı süresi söz konusudur.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu Uzlaştırma

Sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı uzlaştırma hükümleri uyarınca fail ve mağdur bir uzlaştırmacı nezaretinde bir araya getirilir ve aralarında iletişim sağlanır. Sosyal medya ve Instagram aracılığı ile internet suçu işlenirse, uzlaşma hükümleri geçerli değildir.

Bu suç uzlaştırma kapsamında olmadığından soruşturma sırasında yeterli suç şüphesine neden olan delil elde edilmişse savcılık bir iddianame hazırlar ve kamu davasını iddia makamı sıfatı ile açar.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu HAGB

Sanık ile ilgili hüküm verilmesi, belirlenen cezanın denetim süresi içindeyken ve belli koşulların da sağlanmış olması durumunda sonuç doğurmayacak şekilde sonlanması, sanığın denetim süresinde iyi halli olması ve kasıtlı bir suç işlememesi ile mümkündür.

Sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı suçu için HAGB kararı verilmesi için etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanılır. Bu tip bir durum söz konusu ise hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı devreye girer.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu Adli Para Cezası, Erteleme

Sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı suçunda adli para cezası tek başına ya da hapis cezası ile birlikte hükmedilebilir. Sosyal medya ve Instagram dolandırıcılığı suçu işlenmesi durumunda bu suç için hükmedilen hapis cezası 1 yıl ve altındaysa, adli para cezasına çevrilebilir.

Ceza ertelemesi ise sanık ile ilgili hükmolunan cezanın cezaevinde infazından şartlı olarak vazgeçilmesidir. Bu suç için 2 yıl ve altında hapis cezası verilmişse, ceza ertelemesi hükümleri uygulanabilir.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu Yargıtay Kararı

Yargıtay 5. Ceza Dairesi’nin konu hakkında vermiş olduğu 30.09.2021 tarihli kararı şu şekildedir:

Başkasına ait banka veya kredi kartının izinsiz kullanılması suretiyle yarar sağlama suçundan meçhul şüpheli hakkında yapılan soruşturma esnasında, suç yeri itibarıyla dosyanın Söke Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine dair Antalya Cumhuriyet Başsavcılığının 15/07/2020 tarihli ve 2020/21651 soruşturma, 2020/3037 sayılı yetkisizlik kararını müteakip, bu kez suç yeri bakımından dosyanın Antalya Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine ilişkin Söke Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 30/09/2020 tarihli ve 2020/5607 soruşturma, 2020/398 sayılı yetkisizlik kararı üzerine, Antalya Cumhuriyet Başsavcılığının yetkili savcılık olarak belirlenmesine dair Aydın 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 07/10/2020 tarihli ve 2020/1891 Değişik iş sayılı Kararının;

Benzer bir olay sebebiyle Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 04/11/2019 tarihli ve 2019/6236 esas, 2019/10639 karar sayılı ilâmında “….dolandırıcılık suçunun, iradesi fesada uğratılan kişinin yatırmış olduğu paranın fail tarafından çekildiği anda tamamlanacak olması nedeniyle suç yerinin de menfaatin temin edileceği yer olacağından hareketle….” şeklinde belirtildiği üzere, suç yerinin paranın çekildiği yer olacağı nazara alındığında, somut soruşturma dosyasına konu olayda, müştekinin instagram hesabı üzerinden … çekiliş ilanına tıklayarak açılan formu doldurması sonucu kredi kartından fastpay uygulaması aracılığıyla aktarılan 1.000,00 Türk lirasının … Sanayi ATM’sinden çekildiğinin tespit edilmesi karşısında, haksız menfaatin temin edildiği yerin Söke Cumhuriyet Başsavcılığının yargı çevresinde kaldığı gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ifadeli 01/03/2021 gün ve 94660652-105-09-17167-2020-Kyb sayılı Kanun yararına bozmaya atfen Yargıtay C.Başsavcılığından tebliğname ile Daireye ihbar ve dava evrakı ile birlikte gönderilmekle gereği düşünüldü:

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 245. maddesinde düzenlenen başkasına ait banka veya kredi kartının izinsiz kullanılması suretiyle yarar sağlama suçunda soruşturma yapmaya yetkili C.Başsavcılığının, harcama işleminin yapıldığı veya menfaatin temin edildiği yer C.Başsavcılığı olduğu anlaşılmakla, kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname münderecatı yerinde görüldüğünden talebin kabulü ile Aydın 1. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 07/10/2020 tarihli ve 2020/1891 Değişik iş sayılı Kararın CMK’nin 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, bozma sebebine nazaran müteakip işlemlerin mercince yapılmasına, dosyanın mahalline gönderilmesi için Yargıtay C.Başsavcılığına TEVDİNE 30/09/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.

Sıkça Sorulan Sorular

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu Nedir?

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu, malvarlığına karşı işlenen suçlar hükümlerince değerlendirilir. İnternet kullanılarak çeşitli sosyal medya mecraları üzerinden dolandırıcılık yapılabildiği için bu suç için de aynı durum söz konusudur.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu Görevli Mahkemeye Hangisi?

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı suçunda yetkili mahkeme, Ağır Ceza Mahkemesi’dir. Dolandırıcılık suçunun nitelikli hale gelmesi verilen cezalarda artışa yol açar ve bu suç için ceza davası açılır. Suçu nitelikli hale getiren ise bilişim sistemleri üzerinden işlenmiş olmasıdır.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu Zamanaşımı Süresi Nedir?

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı suçu zamanaşımı süresi 15 yıl olarak öngörülmüştür.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu Nasıl İşlenir?

Bilişim sistemleri aracılığı ile işlenen Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu, internet dolandırıcılığı suçu olarak ifade edilir. Sosyal medya üzerinden oluşturulan sahte hesaplarla işlenen bu suçta sahte link gönderimi, onay kodu gönderme, ilan ve reklam verme yolu ile mağdurlar kandırılır.

Sosyal Medya ve Instagram Üzerinden Dolandırılan Kişi Ne Yapmalı?

Sosyal medya üzerinden Instagram gibi platformlar aracılığı ile dolandırılan mağdurlar, hiç zaman kaybetmeden, Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunmalıdır.

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı Suçu İçin Avukat Şart Mı?

Sosyal Medya ve Instagram Dolandırıcılığı davası karışık süreçlerden oluştuğu için alanında uzman bir ceza hukuku avukatı ile iletişime geçmek önemlidir.